GEFFEN -Op 1 januari 2015 hield Maasdonk op te bestaan. Gebleven zijn de drie dorpen, Nuland, Geffen en Vinkel die op hun beurt weer zijn opgegaan in de gemeente Oss en ’s-Hertogenbosch. Maasdonk bestaat alleen nog in herinnering en als “Maasdonk 700 Fietsroute”. Toentertijd is er vanwege het 700- jarig bestaan, om als het ware een blijvend verbindingslint te creëren tussen de drie dorpen, een fietsroute uitgezet. Ruim zestien jaar later staat de Maasdonkse tocht nog steeds midden in de belangstelling van vele recreatieve fietsers. Wij hebben het rondje nog een keertje gemaakt om toch maar weer eens de vele bezienswaardigheden te beleven.
Door Jan van Ravenstein
Grenzen zijn in feite maar een paar lijnen op een kaart, zeker wanneer het gaat om het ontdekken van elkaars schoonheden. En gelukkig zijn er die volop in de drie kernen. We maakten de tocht op een zonnig dagje met een start vanaf het voormalige gemeentehuisplein in Geffen. De route is te volgen met de bekende fietsroute bordjes met daarop “Maasdonk 700 Route”. Daarnaast is de routebeschrijving te downloaden op: www.toerismeoss.nl/cms/files/Maasdonk700.pdf).
Soms zijn de omschrijvingen hier en daar wat achterhaald. De benoemde Mariaschool bijvoorbeeld, is in geen velden of wegen meer te bekennen. Daarvoor in de plaats is de Koppellinck en de Wissel verrezen. Maar een kniesoor die daar zich wat van aantrekt. De vele mooie, vaak historische, schoonheden die het ‘dorpse’ beeld van de drie kernen al decennialang bepalen, maken die paar kleine onvolkomenheden ondergeschikt.
De start
Bij de start op het plein in Geffen is er al meteen de confrontatie. Een momentopname: “Er is geen ambtenaar meer te bekennen op het gemeentehuis. Nu huizen er het Gilde, de Scouting en bewoners in het kader van ‘anti-kraak huisvesting. De voormalige Rabobank (de Florijn) is inmiddels omgetoverd tot een modern kantorencomplex en aan de Dorpstraat staat de inmiddels beroemde, in mozaïek gekleurde, betonnen ‘Maasdonkse Rustbank”. In elke kern is er eentje geplaatst vanwege het afscheid van Maasdonk. We gaan van start volgens het boekje, richting de pomp. Meteen al, in de eerste honderden meters passeren we een aantal prachtige monumentale gebouwen. ‘De Brillemacker’ staat in sierlijke letters geschreven op het gerestaureerde pand van voormalig bakker Jansen tegenover de dorpspomp die na een ‘rare’ verhuizing weer op zijn oude plek staat. Het klooster, de pastorie de gedenksteen van Simon van den Bergh. We zijn nog maar net op weg en we komen nu al ogen tekort met al de bezienswaardigheden. Iets verderop verrijst op het terrein van ‘Confectieatelier Schouten’ een compleet nieuwe wijk, de Oorsprong. De grote imponerende boerderij van “Kleingeld” die ze aan het renoveren zijn, prachtig. Via de Bergstraat, een van de oudste straten van Geffen (Bergoyense Rot) fietsen we Geffen uit.
Donken
We fietsen een klein stukje Oss om daarna via een mooi idyllisch fietspaadje dwars door een deel van de Geffense bosjes te rijden. Een korte fietsstop en een kleine wandeling naar de waterplas is heel verleidelijk. Het smousenkerkhof, een joodse begraafplaats, komt even later in zicht. Bij het veldkapelletje aan de Veldstraat gaan we rechtsaf richting molen De Zeldenrust. Een goede tip: “Op zaterdag (van 09.30 uur-12.00 uur) zijn daar de molenaars aanwezig om u compleet bij te praten over de geschiedenis en de werking van deze prachtig gerestaureerde molen”. Via de Veldstraat gaan we richting kerk. In het monumentale pand rechts van de kerk was tot 1935 de Geffense bierbrouwerij gevestigd. Geffens mooiste en oudste monument, de prachtige Gotische kerk, gebouwd in 1450, hoeft verder geen betoog. Een bezoek aan de kerk is bijna een verplichting. “Over het spoor’ links af komen we in de Elst. Een uniek stukje Geffen. Boerderijen op de zogenaamde donken. De naam Maasdonk is hiervan afgeleidt.
Vladeracken
Via een aantal polderweggetjes komen we via de ‘Rosmalense’ kant Nuland binnen. Tegenover de schutskooi zie je de contouren van de 13de eeuwse Nulandse polderkerk. Op de Singel is een brede sloot het enige overblijfsel van de gracht die het toenmalige kasteel ‘Vladeracken’ omsingelde. We rijden inmiddels op de spiksplinternieuwe fietsstraat, de rode F59. Deze loopt ook dwars de zandverstuiving die is ontstaan tijdens de laatste IJstijd. Vanuit de rustieke heide gaan we door naar de Nulandse dorpskern. En ook hier volop historie. Allemaal met een verhaal wat wordt toegelicht in de routebeschrijving. De kerk, met daarin het parochiemuseum, Villa Maasdonk, het Martinushuis, de schietbaan van het Nulands Gilde en via het dorpsplein komen we langs het prachtig herenhuis “Terra Nova”. Nuland is veelzijdig geworden. Heiduinen, een prachtig voorbeeld van hoe mooi, ook echt mooi kan zijn. De nieuwe wijk langs de Zandstraat belooft veel goeds. Inmiddels passeren we het fraaie voormalige gemeenthuis. Even verderop zien we het smeedijzeren schip en het oorlogsmonument. “Het Heike” is een prachtig rustpunt. Even bijkomen van al het moois wat Nuland te bieden heeft.
Napoleon
Parallel aan de Coppensdijk loopt het ‘Kerkdèkske’. Via dit pad gingen de bewoners vroege ter kerke. Iets verderop, rechts, het Dierenbos. Werkelijk een schitterend recreatiegebied wat ‘zomaar’ is gelegen op voormalig Vinkels grondgebied. Een bezoekje, voor een heerlijk kopje koffie, meer dan waard. Iets daar voorbij gaat u rechts de bossen in. U bevindt zich nu in het stadsgewestelijk recreatiepark Engelenstede. U kunt aansluitend diverse fietspaden volgen, een eind wandelen of gebruik maken van de picknickplaatsen.
Het gehucht Kaathoven is 650 jaar oud. Daar staat de Kaathovense Cunerakapel in volle glorie te schitteren. Over ‘het Brugje’ met rechts daarvan het voormalige café-restaurant Engelenstede. Op de kruising, den Driehoek. Toen (1933) gesticht door Has van den Elzen uit Vinkel bij de realisatie van de bestrating van de wegen. Tegenover den Driehoek loopt het pad naar de nieuwe Vinkelse molen. Even verderop staat de Kerk dominant midden in het hart van Vinkel. Omdat het klokkengelui niet ver genoeg reikte werd de toren in 1959 met 8 meter verhoogd. Op het plein staat beeldengroep “d’n Blije Mens’. Ook Vinkel heeft zoveel moois te bieden. Ook hier heeft in 16 jaar de modernisering plaatsgevonden. Het authentieke van Vinkel en haar historie hebben ze als geen ander kunnen bewaren, een compliment waardig. Het ouw pakhuis, MunniekensVinkel, de pastorie, de Cunerakapel, het kasteeltje, de Den, de Zwaan en de Ruitersdam… waarover de legers van Napoleon nog zijn getrokken… U komt het allemaal tegen op de Maasdonk 700 route.
