07 oktober 2017

Natalia Klassiek: Waarom mannen geen harp spelen

Op 22 oktober organiseer ik weer een huisconcert en te gast zijn deze keer twee charmante en talentvolle musici: Marleen de Bakker (harp) en Annemieke Hereijgers (dwarsfluit/fluit). Ze zullen een romantisch programma spelen dat bestaat uit muziekstukken van J. Jongen, J. S. Bach, B. Britten, H. Badings, A. Piazzolla, N. Rota, S. Prokofiev en anderen. Mooi! Maar toen ik mijn vriendin er over vertelde, vroeg zij me: “Weer een harp? Dat is al de derde keer in 1,5 jaar tijd.” Ja, klopt, maar het wordt toch anders. Nu is er een prachtige combinatie van harp en fluit.
Maar eerlijk gezegd is er nog een reden: de harp is mijn favoriete instrument. Ik vind alles een de harp geweldig: haar fantastische klanken en haar elegante vorm! Daarom denk ik dat de harp zo populair was in de 15e tot 17e eeuw bij de aristocraten, alle dames en meisjes van adel speelden harp. Maar dat was niet altijd zo.
Harpen bestaan al een paar duizend jaar. De eerste prehistorische harp was van een jachtboog gemaakt en werd boogharp genoemd. De eerste ‘echte’ harpen zijn al van rond 3500 v.Chr. uit Egypte bekend. Egypte is het vaderland van de harp en een van de oude Egyptische hiërogliefen betekende zowel ’harp’ als ‘prachtig’. In die tijd was harp een instrument voor mannen en werd gebruikt in kerken en kloosters. Verder werd dit instrument populair bij de rondlopende circusartiesten die de harp vanuit Egypte naar Griekenland, Rome, Assyrië en later (7e eeuw) naar Europa brachten. Maar het was toen nog een kleine en compacte harp.
In de 15e-17e eeuw werd de harp een aristocratisch instrument. Haar maat veranderde ook, ze werd groter. De reden daarvan was het verlangen om het bereik uit te breiden. Er waren zelfs harpen met twee rijen snaren, voor de rechter- en linkerhand. Maar dit model bestond niet lang, het was helemaal niet handig.
De harp werd een teken van welzijn en de eigenaars versierden haar op allerlei manieren: houtsneden, goud, ivoor en zelfs parels. De harp wordt overwegend een vrouwelijk instrument en dat is ze nog steeds. Het aantal mannen in hele wereld dat harp speelt is piepklein. Waarom? Wie weet, waarschijnlijk is dit instrument te mooi voor mannen of ziet het er te vrouwelijk uit. In de oudheid was de harp toegewijd aan de vrouwelijke ziel. In het Nederlands, het Russische en ook in het Frans is het woord ‘harp’ van het vrouwelijke geslacht…
De mogelijkheden van dit instrument zijn zeer breed en de rol in het orkest is erg kleurrijk. De harp kan verschillende instrumenten begeleiden of spectaculaire solo’s ten gehore brengen. Een mooie technische vernieuwing is de laserharp, waarbij de vorm van de harp en de snaren van laserlicht zijn. Deze harp maakt van een concert een onvergetelijke lichtshow. De harp heeft altijd een speciale status gehad. Bij veel oude volkeren werd de harp beschouwd als een goddelijk instrument, dat deel uitmaakte van de cultuur van moederschap en bevalling, een verzoenende rol speelde tussen licht en duisternis, een symbool van de ziel en een middel om de zielen van de doden op te roepen.
De vorm van de harp is in de loop der tijd veranderd. De moderne look kreeg ze dankzij de Fransman Sebastian Erar, die een systeem van pedalen creëerde om de toon te veranderen. Een moderne harp weeg ongeveer 35 kg, heeft 40-47 snaren en is gemaakt van drie materialen: metaal, nylon en aderen. De harp is een zeer grillig instrument, zij is bang voor tocht en luchtvochtigheid. Ja, de harp is als een echte vrouw met haar eigen voorkeuren en haar eigen angsten.
Wilt u dit fantastische instrument in combinatie met een fluit horen, reserveer dan 22 oktober in uw agenda. Het is zeker de moeite waard. Tot dan!

Natalia

 

Foto's:


0