13 september 2018

‘Doveninstituut’ stoot hoofdgebouw af

SINT-MICHIELSGESTEL – Koninklijke Kentalis wil het monumentale hoofdgebouw aan de Theerestraat in Sint-Michielsgestel afstoten. Ook een deel van het 33 hectare grote park waarop het instituut gevestigd is komt vrij. Voorzitter Henk Bakker van de Raad van Bestuur van Kentalis en adviseur Wybe Theijse van Odi Projectmanagement praatten donderdag de gemeenteraad bij.

Door Wim Poels

Het huidige Kentalis lijkt nog maar weinig op het aloude RK Instituut voor Doven. Ja, doven en doofblinden kunnen er nog altijd terecht voor hulp, maar tegenwoordig bestaat zo’n driekwart van de cliënten uit mensen met een taalontwikkelingsstoornis. Net als in andere vormen van zorg, streeft de instelling tegenwoordig naar decentralisering. Dat wil zeggen dat cliënten zoveel als mogelijk thuis blijven wonen. Mocht dat niet lukken, dan doen ze bij voorkeur toch zoveel mogelijk mee aan de samenleving en wonen ze kleinschalig, verspreid in de dorpen.
Een groot internaat past kortom niet meer bij de huidige werkwijze van Kentalis. En juist dat was mede de oorspronkelijke functie van het monumentale, in 1910 voltooide hoofdgebouw aan de Theerestraat. Gevolg is dat het gebouw nu al deels leegstaat en Kentalis ervan af wil. De vraag ‘Wat dan?’ is er een waar het instituut zich samen met de gemeente en de Erfgoedfabriek van de provincie tegenwoordig over buigt.

Park

Het gaat bovendien niet alleen om het hoofdgebouw, maar een groot deel van het Kentalis-terrein is tegenwoordig niet meer nodig voor het instituut. Daarbij gaat het om nogal wat: het park is 33 hectare groot en neemt een prominente plek in in het dorp. Het is een soort van scheiding tussen de twee delen, door burgemeester Jan Pommer aangeduid als ‘deze en gene zijde’.
“Behalve met een Rijksmonument en een park met een fraaie ligging hebben we ermee te maken da Kentalis met een aantal activiteiten verder wil. Er moet kortom een integrale gebiedsvisie komen, waarbij je rekening houdt met het erfgoed, het groen, het verkeer en dergelijke”, concludeert adviseur Wybe Theijse die het plan maakt en donderdag de tussenstand presenteerde aan de gemeenteraad.

Één belegger

Het is de bedoeling straks het hele project aan één ontwikkelaar/belegger toe te vertrouwen, die dan weer verschillende partners kan benaderen. Daarom wil Theijse zo duidelijk mogelijk in kaart brengen wat er in het gebied allemaal kan en wat niet gewenst is. De ervaring leert immers dat duidelijkheid tegenover beleggers vanaf het begin problemen later voorkomt.
Zo bracht Theijse het hoofdgebouw in kaart. De mogelijkheden daarmee zijn wegens de monumentale status immers beperkt. Hij kwam tot de conclusie dat er aan het park aan de straatzijde en de voorgevel eigenlijk niks mag veranderen. Aan de binnenkant zijn er wel mogelijkheden voor verandering, onder meer aan de indeling en om het gebouw aan te passen aan de eisen van deze tijd. Aan de achterkant zouden eventueel wel ingrijpender verbouwingen mogen worden gedaan. Dat deel is al eens aangepakt en bijvoorbeeld de raampartijen zijn niet meer oorspronkelijk. Een echte marktverkenning is er niet gedaan, maar uit gesprekken is Theijse en Kentalis wel gebleken dat bijvoorbeeld hotels en opleidingsinstituten wel kansen zien.

Scholen blijven

Al wil Kentalis het hoofdgebouw afstoten, dat betekent bepaald niet da t het instituut uit Gestel gaat verdwijnen. In het oostelijke deel park liggen bijvoorbeeld enkele nog niet zo oude scholen, die gewoon in gebruik blijven. Ruwweg gaat het om een derde deel van het park, dat bij Kentalis blijft. Omdat de cliënten van het instituut vaak behoefte hebben aan rust, moet daaromheen een soort prikkelarme zone liggen. Gebouwen in het westelijk deel kunnen wel worden gesloopt.
De vraag wat er met het park gaat gebeuren, ligt wat Kentalis betreft nog open. Met name in het westelijke deel, dat aansluit bij het gemeentehuis en het centrum, zou wel wat gebouwd kunnen worden. “Maar geen megalomane projecten. Ruwweg verwacht ik dat er net zoveel gebouwd kan worden als er wordt gesloopt”, denkt Theijse. Wat dat dan zou moeten zijn, is nog niet duidelijk en ook de gemeenteraad zal daar ooit iets over mogen zeggen. Maar Theijse kan zich zowel woningbouw voorstellen als maatschappelijk vastgoed.

Geen banenverlies

In het hoofdgebouw zitten nog wel de nodige administratieve functies. Het afstoten van het monument heeft volgens voorzitter Henk Bakker van de Raad van Bestuur van Kentalis waarschijnlijk geen gevolgen voor de werkgelegenheid. Omdat het hoofdgebouw wegvalt, is er straks behoefte aan een nieuwe entree voor het Kentalis-terrein. Dat zou ook mogelijk die werknemers kunnen herbergen. Mocht dat niet lukken, dan is het volgens Bakker de bedoeling om in de directe omgeving, bijvoorbeeld Den Bosch, kantoorruimte te huren. Keiharde garanties gaf de voorzitter, die eind dit jaar afscheid neemt van Kentalis, overigens niet. Daar staat tegenover dat de nieuwe bestemming van het gebouw ook werkgelegenheid kan opleveren.
Het is de bedoeling dat er nog eind dit jaar een duidelijk ‘transformatiekader’ voorligt, zodat Kentalis begin volgend jaar op de markt op zoek kan gaan naar een partner.

Het ‘Instituut voor doven’ aan de Theerestraat

Foto's:


0