SINT-MICHIELSGESTEL – Aan de ene kant herdenken we, aan de andere kant vieren we de komende tijd de vrijheid. Precies 75 jaar geleden kwam met Operatie Market Garden de bevrijding van Nederland op gang. Nog tot en met Bevrijdingsdag zijn er ook in de gemeente Sint-Michielsgestel tal van activiteiten. Met de plaatsing van een ‘stilleven’ van de tennisbaan op Beekvliet en een informatiebord over het gijzelaarskamp daar, werd vrijdag in Meander/het gemeentehuis de aftrap gegeven.
Door Wim Poels
Het is het begin van een hele reeks herdenkingen en andere activiteiten. Vandaag bijvoorbeeld wordt bij de Piet van Leebrug een plaquette onthuld ter nagedachtenis aan de bemanning van een Short Stirling IV die daar neerstortte, morgen is in Den Dungen de herdenking Silent Wings. De komende weken zijn er nog veel vergelijkbare momenten. In het hart van deze krant vindt u een bijlage met een overzicht en tal van oorlogs- en bevrijdinggsverhalen uit de gemeente.
Wethouder Peter Raaijmakers is tevreden met het programma. “Als gemeente zijn we eind vorig, begin dit jaar begonnen”, vertelt hij. Vanuit het gemeentehuis worden niet zozeer activiteiten georganiseerd, de gemeente faciliteert en coördineert hier en daar. “De verschillende heemkundekringen, oranjecomités en evenementencommissies hebben er veel werk in gestoken, hadden goede ideeën en zijn zeer betrokken. Alle kernen komen aan bod. Elk dorp heeft tenslotte ook zijn eigen geschiedenis, zijn eigen verhalen. Dan zijn er ook nog regionale en provinciale activiteiten. Samen maken we er iets moois van.”
Alle leeftijden
Ook alle leeftijden komen aan bod. Met het project ‘Boven Water’ worden de scholen in de gemeente betrokken bij de herdenking/viering. Leerlingen zoeken daarbij onder meer naar sporen van de oorlog in hun eigen dorp. “De laatste jaren zie je dat de dodenherdenking op 4 mei steeds meer bezocht wordt door jongeren”, merkte Raaijmakers uit eigen ervaring.
Het startsignaal van 75 jaar bevrijding werd in feite gegeven met de plaatsing van een stilleven van de tennisbaan op Beekvliet. Het is een initiatief van Brabant Remembers, dat provinciaal actief is. Elke gemeente kreeg een dergelijke maquette en onlangs verscheen het boek ‘Brabant, een brug naar vrijheid’, met 75 persoonlijke verhalen, minimaal één uit elke gemeente. Vanuit Sint-Michielsgestel komen er twee verhalen aan bod. Een gaat over Joodse kinderen die ondergedoken waren in Zonnewende, het ander dus over Beekvliet. Omroep Brabant maakte er korte documentaires over.
In Beekvliet – en Ruwenberg – werden in de oorlog Nederlandse intellectuelen, politici en zakenmensen gegijzeld. Ze leefden er in relatieve vrijheid, maar met een constante dreiging. Hier is door onderlinge discussies de doorbraakgedachte geboren, het idee dat Nederland na de oorlog moest ontzuilen. Je kunt Beekvliet zien als de bakermat van de huidige sociaaldemocratie. En de eerste naoorlogse premier, Schermerhorn, viel in Sint-Michielsgestel op door zijn leiderschapskwaliteiten. “Je kunt dus zeggen dat Beekvliet van groot belang was voor heel Nederland. Meer nog dan voor Sint-Michielsgestel zelf”, stelt Raaijmakers.
Herdenkingsrit
Een van de hoogtepunten in de herdenkingsperiode is op 20 oktober. Dan worden alle kernen verbonden met een bevrijdingsfeest en herdenkingsrit. Er rijdt een stoet van oude legervoertuigen van kern naar kern. In elk dorp zijn er dan activiteiten, zoals tentoonstellingen, fietstochten en feesten.
De wethouder vindt het herdenken en vieren van wezenlijk belang. “Het is goed om te beseffen in wat voor tijd we leven: een periode waarin je niet veroordeeld wordt om voorkeuren of religie. Ooit was dat anders. Voor ons is wat dat betreft de Tweede Wereldoorlog natuurlijk het meest nabij. Het is de moeite waard daarbij stil te staan”, denkt hij.
Wethouder Peter Raaijmakers bij het stilleven en informatiebord
Foto's:
