SINT-MICHIELSGESTEL – Eigenlijk is er maar één ding echt belangrijk voor een vrijwilliger van De Zonnebloem. Zij of – tegenwoordig steeds vaker – hij moet vooral goed kunnen luisteren. Want voor de gasten van De Zonnebloem is het belangrijk hun verhaal te kunnen doen. Dat zegt althans Nelly van Dommelen. Ze weet waar ze het over heeft, want ze is één van de oprichters van de afdeling Sint-Michielsgestel en nog steeds actief vrijwilliger daar. Een halve eeuw lang dus, De Zonnebloem viert deze maand het vijftigjarig bestaan.
Door Wim Poels
Hoe het precies ging in 1969, is niet bekend. Het huidige bestuur is in aktes verschillende data tegengekomen. Nelly kan het zich ook niet precies herinneren. In ieder geval werd ze gevraagd door kapelaan Senders en waarschijnlijk was ook de wijkverpleegster een van de initiatiefnemers van een lokale afdeling van De Zonnebloem. Die organisatie was twintig jaar eerder in Breda opgericht om het leven van minder mobiele mensen van 18 jaar en ouder aangenamer te maken. Door er simpelweg op bezoek te gaan en door activiteiten voor hen te organiseren, zodat ze wel uit huis kwamen.
“Ik deed al wat dingen voor ouderen en heb er graag contact mee”, vertelt ze. Daarnaast waren de kinderen inmiddels groot genoeg om haar niet meer aan huis te binden. “Ik voelde er wel voor”, vat ze het samen.
Het waren andere tijden. De mensen waren minder mobiel. Er waren nog nauwelijks auto’s, rolstoelen zag je amper, rollator en scootmobiel al helemaal niet. Haar eerste huisbezoek kan ze zich nog goed herinneren, al wil ze er zelfs na vijftig jaar inhoudelijk niks over zeggen. Bestuurslid en lid van de jubileumcommissie Mathijs van der Donk legt dat uit. “Je komt binnen, veegt je voeten en als je weggaat veeg je je voeten weer”, zeggen we bij ons. Ofwel: wat er besproken wordt blijft binnenskamers.
Mondje dicht
Maar wat ze wel kwijt wil over dat eerste gezin, is dat haar wekelijkse bezoekjes zeer gewaardeerd werden. Zozeer zelfs, dat ze nu nog jaarlijks een nieuwjaarskaart van een van de kinderen uit die familie krijgt. Dankbaarheid die meer vrijwilligers ervaren en die hen goed doet.
Huisbezoeken afleggen is misschien wel de belangrijkste taak van de vrijwilligers. De meeste vrijwilligers (er zijn er 74 in Sint-Michielsgestel) hebben één, sommige twee of meer vaste gasten (waar er 96 van zijn). Ze gaan wekelijks of eens per 14 dagen bij hen thuis langs en bieden een luisterend oor. Soms is een goed gesprek voldoende, want de mensen willen vooral hun verhaal kwijt. Met andere gasten ondernemen ze activiteiten. Ze gaan, al dan niet met rolstoel, bijvoorbeeld een eindje wandelen, een terrasje pakken of ze doen samen boodschappen.
Gasten vinden
Dan zijn er nog groepsactiviteiten, bij voorkeur één per maand. Sommige zijn er al vanaf het begin, zoals de nog altijd druk bezochte Kerst- en Paasviering. Nelly maakt er nog altijd de bloemstukken voor. Andere dingen kwamen en gingen. “In het begin gingen we bijvoorbeeld rond Sint-Nicolaas op maandagmorgen naar de V&D. Die was alleen open voor Zonnebloem-gasten uit de regio”, herinnert Nelly zich. Tegenwoordig gaan de Zonnebloemers nog wel eens in een groep naar de passage Helftheuvel in Den Bosch. Het is altijd een heel gepuzzel om alle gasten, rollators en andere hulpmiddelen mee te krijgen. Activiteiten die zwaar gesponsord worden, want de stelregel van de Zonnebloem is dat ze voor de gasten gratis of tegen een kleine vergoeding toegankelijk moeten zijn.
En als er bijzondere wensen zijn, zullen de vrijwilligers alles doen om die te realiseren. Zo wilde onlangs iemand met een ligrolstoel mee met een activiteit. Maar regel daar maar eens vervoer voor. Het is wel gelukt. Mathijs: “We zeggen bij de Zonnebloem: ‘Er kan zoveel meer dan je denkt’. We zullen niet gauw nee verkopen.”
Eenzaamheid
De Zonnebloem is landelijk natuurlijk ook bekend van de vakanties met de boot of bus. Nelly is een paar keer met de boot mee geweest, en Mathijs een tiental keren met de bus. Het zijn intensieve periodes, als vrijwilliger word je aan één enkele gast gekoppeld die je dus voortdurend begeleid. Maar wat hem vooral opvalt is dat de gasten meer dan wat ook uitzien naar elkaars gezelschap. “Dan varen we door een hartstikke mooie omgeving. ‘Leuk voor de gasten’, denk je dan. Maar ze doen het gordijntje dicht en gaan samen kaarten”, lacht hij.
Hij wil er maar mee aangeven dat het bestrijden van eenzaamheid ook een kerntaak van de Zonnebloem in Sint-Michielsgestel is. “Na een maaltijd zei iemand dat hij lekker gegeten had. ‘En niet alleen’, voegde hij eraan toe. Die opmerking maakte op mij heel veel indruk.”
De Zonnebloem afdeling Sint-Michielsgestel heeft nog een bijzondere karaktertrek. Heel lang waren de vrijwilligers uitsluitend vrouwen. Maar een jaar of tien geleden veranderde dat. Jan van Giersbergen brak echt de ban, een half jaar later was Mathijs de volgende mannelijke vrijwilliger. Inmiddels zijn het er meer dan twintig en heeft Gestel het hoogste percentage in heel Nederland.
Nelly is er wel blij mee. Omdat de sfeer veranderde, maar ook omdat er andere activiteiten mogelijk werden. Onlangs bijvoorbeeld werd een picknick in de openlucht gehouden, waarbij verschillende tenten werden opgezet. “Vrouwen zullen dat soort sjouw- en bouwwerk niet zo gauw doen”, denkt Mathijs.
Wie vrijwilliger wil worden bij de Zonnebloem in Sint-Michielsgestel of wil sponsoren/doneren, kan contact met de club opnemen via www.zonnebloem.nl/st-michielsgestel. Het feest voor gasten en vrijwilligers wordt gevierd op 21 september in Conferentiecentrum de Ruwenberg.
Mede-oprichtster Nelly van Dommelen
Foto's:
