20 maart 2020

Drie veteranen over zestig jaar WSV De Zwaan: ‘We waren blij met elke steun’

BERLICUM – Wielrennen is een sport van verhalen. Zet oud-coureurs als Peter van Doorn (74), Jan Smulders (79) en Rien van Doorn (72) bij elkaar, en je krijgt een gesprek dat herhaaldelijk op zijpaden belandt. Namen van kleurrijke amateurrenners passeren de revue, overigens altijd met opvallend respect uitgesproken. Valpartijen, situaties in wedstrijden passeren de revue. Maar het hoofdonderwerp en de aanleiding is het zestigjarig bestaan van Wielersupportersvereniging De Zwaan, samen met The Whoopers organisator van de GP Kivada.

Door Wim Poels

De wielersupportersvereniging is in maart 1960 opgezet om de wielrenners uit Berlicum en Middelrode te ondersteunen. Moreel, want de leden gingen nogal eens kijken bij de talrijke wedstrijden in de omgeving om hun plaatsgenoten aan te moedigen. Maar ook financieel en in natura konden ze op hulp rekenen.
“Ik denk dat ik degene ben die het meest van De Zwaan heeft geprofiteerd”, brandt Peter van Doorn los. Hij is lid sinds 1965 en groeide uit tot de succesvolste amateurrenner uit het Balkumse. Op de weg wist hij nogal eens te winnen, maar vooral op de baan groeide hij uit tot een grote naam op met name de sprint, de kilometer. Soms op een tandem, samen met Wim Koopman en later Jan Jansen (niet de Tourwinnaar, red.) Liefst zeven keer werd hij nationaal kampioen en ook internationaal pikte hij zijn wedstrijden mee.

Selectie

Het was onvermijdelijk dat hij eind jaren zestig opviel bij bondscoach Piet Libregts, die hem naar de nationale selectie haalde. Dat betekende dat hij twee keer in de week moest trainen op de baan in het Olympisch Stadion in Amsterdam. “De Zwaan gaf me daar kilometervergoeding voor”, herinnert Peter zich. “En door de week mocht ik de auto van een van de supporters lenen om naar de training te rijden.” Natuurlijk, hij moest er zelf voor rijden, maar Peter beseft dat hij veel aan de supporters te danken heeft. Mede dankzij hen kon hij zelfs de Olympische Spelen van 1972 halen. In het jaar dat Hennie Kuiper de titel won op de weg, beleefde Peter geen topdagen en werd hij elfde op de 1 km tijdrit.
Anderen moesten het met minder doen, maar waren daar ook heel tevreden mee. “We vonden het al heel wat als we na een lek een nieuwe band kregen”, weet Jan Smulders, die bij de oprichting tot de eerste groep ondersteunde renners behoorde. Met Gerrit van Zoggel is hij de enige nog levende Berlicummer die al vanaf het begin bij De Zwaan betrokken is. “Met elke vorm van ondersteuning waren we blij.” Dat geldt in het bijzonder voor de inspanningen van mede-oprichter Rien van den Bergh, die in de eerste 30 jaar van De Zwaan in allerlei rollen belangrijk werk deed. In het bestuur, maar ook als hoofdreparateur van de fietsen.

Eigen koers

Het was de tijd waarin elk dorp zijn eigen koers had. Schijndel, Den Dungen, het waren de grote wielerspektakels in de regio. In 1958 was er al eens een eenmalige wielerwedstrijd ten bate van de kerkverwarming geweest, maar dankzij De Zwaan kreeg ook Berlicum zijn jaarlijkse rondje rond de kerk. Leontien van Moorsel kwam er nog eens als eerste over de finish. Liefst 38 wegwedstrijden organiseerde de vereniging, altijd in samenwerking met andere clubs. Niet alleen in eigen dorp, maar ook in bijvoorbeeld Veghel, DInther en Nistelrode. Criteriums die De Zwaan daar mee hielp opzetten en later door inwoners van de dorpen zelf werden overgenomen.
Verreweg de meeste van die lokale rondes zijn al lang verdwenen. Rien (55 jaar Zwaan-lid) heeft er wel een paar verklaringen voor. Het feit dat het Nederlands wielrennen in de jaren negentig afzakte bijvoorbeeld, de dopingschandalen. “Maar vergeet niet dat die slechte naam van de sport er deels is doordat in het wielrennen veel gecontroleerd wordt”, benadrukt hij. Peter pakt een groen papiertje. “Van de dopingcontrole”, legt hij uit. “Tegenwoordig wordt er voor en na de wedstrijd gecontroleerd, tijdens zesdaagsen in de jaren zeventig moesten we tussen de wedstrijden door plassen. Dat was niet altijd gemakkelijk”, herinnert hij zich. Want ja, ook in zijn tijd kwam doping voor. “Ik viel in een wedstrijd en kwam in de bezemwagen terecht. Daar zat een renner wild om zich heen te slaan. We dachten aan aandachttrekkerij, maar kennelijk was het pilletje nog niet uitgewerkt.” Zelf hebben de drie overigens nooit gebruikt.
Een tweede reden is dat de wielersport tegenwoordig anders wordt beleefd. “In mijn tijd ging iedereen met een racefiets wedstrijden rijden”, zegt Rien. “Nu trekken er elke zondag fietsers in grote groepen door de regio.”

Ontwikkeling

Maar de sport ontwikkelde zich andere kanten op. De Zwaan organiseerde ook 14 veldritten en jeugdwedstrijden, waarbij Rien nog eens een achtjarige, volkomen onbekende Marianne Vos de bloemen mocht geven. Het werd toevallig gefilmd en dat beeld zou in een voorbeschouwing rondom de Olympische Spelen van 2012 nog de nationale televisie halen.
In 1983 kwam Rien op een gouden idee. Ging het minder met de wielersport, hij zag wel elke week fietscrosswedstrijden vanuit Slagharen op tv. Zou het niks zijn om in Berlicum een fietscrossbaan op te zetten? Die kwam er op sportpark De Brand. De bijbehorende vereniging kreeg de naam The Whoopers. Rien speelde er lang een belangrijke rol en is nog steeds actief voor de club. In 2000 kwam er een mountainbiketak bij. Deze vereniging leidt nog steeds een florerend bestaan en zij is het ook, die samen met De Zwaan, de Grote Prijs Kivada organiseert. “In de praktijk levert zij de overgrote meerderheid van de vrijwilligers”, beseft Rien.
De Zwaan maakte zelfs een uitstapje naar een andere sport en organiseerde in 1978 de eerste Oudejaarstrimloop, later onder de naam Sylvesterloop door ’t Goei Smoesje overgenomen. De club regelt het technisch gedeelte van de hometrainerwedstrijden die elke twee jaar ten bate van het Vriendenfonds worden gehouden. En nog steeds zijn er wielrenners, mountainbikers en fietscrossers die profiteren van de inzet van De Zwaan. De wielersupportersvereniging betaalt nog altijd de licenties van de mensen die onder de vlag van een bond wedstrijden rijden.
Het zestigjarig bestaan wordt op 3 april gevierd in besloten kring.

Vlnr Rien, Jan en Peter

Foto's:


0