SINT-MICHIELSGESTEL – Het is een zonnige zondag in maart 2019. Fem van Empel kijkt naar buiten en bedenkt zich dat ze zin heeft een eindje te gaan fietsen. “Pap, ik word derde op het NK mountainbike”, roept ze naar haar vader. Eerst moet ze maar eens een fiets en een licentie regelen. Op 21 juli verschijnt ze in Sittard aan de start van het NK in de categorie junioren. Waar ze… derde wordt. Deze maand tekende de 17-jarige Gestelse een contract bij de Belgische ploeg Pauwels Sauzen – Bingoal.
Door Wim Poels
Helemaal uit het niets komt zo’n prestatie natuurlijk niet. Vanaf haar zesde is Fem, net als haar broer Luc en veel eerder haar vader Paul, actief op de racefiets. Maar ze voetbalt ook bij RKSV Sint-Michielsgestel. Als ze door de KNVB wordt gescout , de bond ziet wel een talent in haar, kiest ze voor de teamsport. Fietsen doet ze daarna alleen nog voor de lol.
Ook als voetbalster is Fem iemand van duidelijke doelen. Ze wil beter worden en gaat spelen bij Zwaluw VFC in Vught. Bij de KNVB raakt ze uit beeld, maar niet bij verschillende clubs. Zoals RKSV Nuenen, waar ze anderhalf jaar geleden als 15-jarige toetreedt tot het eerste damesteam. De ploeg wordt prompt kampioen en promoveert in 2019 naar de hoofdklasse, het op een na hoogste niveau in ons land. Voor zichzelf had Fem al een ambitieus vervolg in gedachten. Over een jaar of twee zou ze naar Spanje gaan, om voor Valencia te voetballen.
Maar ondertussen was de jonge Gestelse dus ook weer serieus gaan fietsen. “Als je het presteert na een paar trainingen en wedstrijden derde te worden op een NK, zet je dat aan het denken”, geeft ze toe. Fietsen en voetballen vormen geen ideale combinatie. “Je gebruikt andere spieren. Bovendien kreeg ik het wel erg druk. De ene avond had ik voetbaltraining, een dag daarna moest ik weer kilometers maken op de fiets.” Het lichaam kreeg te weinig rust. En dus legde Fem zichzelf een deadline op . In november zou ze een keuze maken.
Aan de wielerkant gebeurde er veel. Zelf deed ze nieuwe ervaringen op (“Op het NK had ik voor het eerste een dopingtest!”), maar haar prestatie viel natuurlijk ook bij anderen op. Ze had al contact met het Olympia Cicli MTB Team en kon zich daarbij aansluiten. Bij Nuenen had ze nog altijd erg naar haar zin, de gepromoveerde ploeg kreeg nu sterkere tegenstanders. Aan de andere kant waren de trainingen niet echt verbeterd, Fem had het gevoel dat ze stilstond. Daarom koos ze voor het fietsen.
Naast mountainbiken houdt Fem ook van veldrijden. Een van haar eerste wedstrijden, die in Valkenswaard, won ze. In België bestaat de Helen 100 trophy, een serie van vier veldwedstrijden met een totaalklassement op tijd. Fem wilde die uitdaging wel eens aangaan. Hoeveel zij en haar ouders voor de sport over moeten hebben, blijkt uit een kleine anekdote. De derde wedstrijd was om 10 uur ’s morgens op 1 januari. “Om half zes zaten we in de auto op weg naar Baal. Van oudjaar vieren was dus niet veel gekomen.”
Na die derde race stond Fem vijfde in het algemeen klassement, op een minuut van de koploper. In de auto op weg naar Brussel, waar de laatste wedstrijd werd gehouden, kondigde de renster doodleuk aan dat ze de wedstrijd zou gaan winnen. Inmiddels wist de rest van de familie dat ze dat soort uitspraken maar beter serieus kon nemen, want vrijwel altijd komen haar voorspellingen uit. Fem ging er vanuit de start vandoor. “Zelf weet je dat je voorop rijdt, maar heb je geen idee van je voorsprong. Maar ik hoorde de speaker zeggen dat ik – als ik zo doorging – zelfs het totaalklassement kon winnen. Dus ik heb alles gegeven. Het lukte.”
Met die prestaties in de achterzak mocht Fem in haar categorie meedoen aan een echte Wereldbekerwedstrijd, die in Hoogerheide. Ze werd er derde junior. En dus werd het tijd voor een nieuwe ambitie. Ze schreef een brief aan bondscoach veldrijden en MTB Gerben de Knecht. Wat moet ik doen om voor deelname aan het WK in aanmerking te komen? Het leverde haar prompt een uitnodiging op om bij het driemanschap De Knecht, Camiel van den Bergh en Patrick van Leeuwen in Alphen te komen trainen. En ze kwalificeerde zich voor het WK in Zwitserland.
Vooraf had ze zich ten doel gesteld top vijf te halen. Ze werd… nooit meer raden… vijfde. Toch kijkt ze er niet met veel plezier op terug. “Op zich is een vijfde plek natuurlijk heel mooi. Maar ik had net een nieuwe fiets. Enkele bouten waren niet goed aangedraaid waardoor mijn zadel naar beneden zakte. Ik merkte wel dat het moeizaam ging, maar dacht dat ik domweg slechte benen had. Gerben zag wel wat er aan de hand was en riep vanaf de kant dat ik van fiets moest wisselen. Op dat moment lag ik achtste. In de laatste halve ronde heb ik op een goede fiets nog twee mensen ingehaald en met een lange eindsprint kon ik net voor de finish nog iemand voorbij, zodat ik vijfde werd. Zonder die problemen had er meer ingezeten.”
In februari dit jaar start Fem het nieuwe seizoen met een mountainbikewedstrijd in Spanje. Het is het jaar waarin ze achttien wordt, en dus komt ze nu uit in de categorie beloften. Ze begint veelbelovend. Met een plaats bij de eerste tien kan ze in principe geselecteerd worden voor het WK.
Dan slaat het noodlot toe. Het coronavirus legt de wereld stil, ook de sport. Fem traint nu alleen, heeft thuis een krachthonk ingericht. “De wedstrijden mis ik. Het is vooral vervelend dat ik geen idee heb waar ik nu sta. Als de sport straks weer beginnen, blijkt dan dat ik goed bezig ben geweest of hebben anderen nog harder gewerkt?”
De gedwongen pauze weerhoudt wielerploegen er niet van om contact te zoeken met Fem. Iemand die met zo weinig ervaring zulke puike prestaties neerzet, moet immers wel potentie hebben. “Er kwam van alles voorbij. Een privé-sponsor wilde rondom mij een ploeg opzetten. Maar uiteindelijk vind ik dat ik met trainen en wedstrijden bezig moet zijn, niet met de vraag of een wiel of cassette wel op tijd binnen is. Bij mijn oude ploeg blijven is lang een optie geweest. Olympia Cicli is vooral een mountainbikeploeg, voor mij is veldrijden ook heel belangrijk. Al wilde de ploeg me daar graag bij helpen, Pauwels Sauzen Bingoal heeft daar al wel veel ervaring in. Dat gaf voor mij de doorslag, samen met het gegeven dat Pauwels de beloftetijd ziet als een leerperiode. Niets moet, alles mag.”
Fem heeft bij Pauwels Sauzen Bingoal een contract voor twee jaar getekend, met een optie voor nog eens zo’n periode. Haar hele beloftetijd valt daar dus onder. Dat de ploeg geen prestaties van haar eist, weerhoudt de Gestelse er natuurlijk niet van haar doelen te stellen. “Vorig jaar heb ik een stuk van de Ronde van Vlaanderen gereden. Daarin zat de Koppenberg en daar is jaarlijks ook een veldritwedstrijd.” Dat ze ondanks haal haar trefzekere eerdere voorspellingen niet alles van tevoren kan plannen, beseft ze ook. “Ik heb nu nog geen idee of het realistisch is, maar het zou erg mooi zijn als ik de Koppencross ooit in mijn beloftenperiode zou winnen.”
Fem op weg naar de zege in Brussel. Foto Bart van Lent
Fem in Oranje
Foto's:
