02 juni 2020

Boek over opgroeien na de oorlog

BERLICUM –Hoe was het om op te groeien in de tijd kort daarna? Bert van den Akker uit Berlicum schreef ‘Daglicht Achteraf’, een net verschenen uitgave over het opgroeien op ‘plat’ land in Berlicum na de oorlog. Een fragment.

“Echt of goed op z’n hondjes zwemmen leerde ik later in het pierekûlleke, écht schoolslag zwemmen nóg later op de ambachtsschool. Het pierenkuiltje was, samen met de wiel, een overgebleven stuk Ouwe Aa nadat deze gekanaliseerd was. Je kon, lopend over de bodem, de pierekoal oversteken. Alleen in het middenstuk ging je over een lengte van ongeveer twee meter kopje-onder. Als je deze geul kon overzwemmen, kon je drie slagen zwemmen. Genoeg om door te zetten.

Je werd daarbij begeleid door een meestal oudere broer of kennis die de zwemkunst al machtig was. In mijn geval zal dat broer Toon en een of twee van zijn kameraden zijn geweest. Als er geen familielid of vriend voor handen was, waren er altijd wel jongens uit de hogere klassen, of jongens van de ambachtsschool, jongens die al een brommer hadden of een meisje of beide. Het duurde dan niet lang of de eerste echte zwemproef kon plaatsvinden: de Nieuwe Aa overzwemmen.
De rivier, toen al niet zo schoon meer, zou jaren later, blauwzwart stinkend, nog steeds richting de Maas stromen. De Vlisco, van de familie Pieter Fentener van Vlissingen uit Helmond, heden ten dage wereldberoemd om zijn schitterende kleurendesigns voor Afrikaanse gewaden in landen als Ghana, Benin, Nigeria, Togo, Ivoorkust en Congo, loosde zijn afvalstoffen in de Aa.

Maar wat deed het ertoe of de Aa smerig was, er stonden belangrijkere zaken te gebeuren. Je deed er de proef en daarna zwom je er nooit meer in. Vaak kon je dezelfde middag nog, met dezelfde secondanten, de ultieme test doen door over de vlakbij liggende, in 1821 – 1826 met de schup en kruiwagens gegraven Zuid-Willemsvaart te zwemmen. Het oude kanaal was toen 123 km lang, 24 tot 48 meter breed en 1,90 tot 2,70 meter diep en had 4,45 miljoen gulden gekost. Dit bedrag was inclusief 21 sluizen om het totale hoogteverschil van 40 meter te overbruggen en vele bij deze sluizen gebouwde ophaalbruggen en sluiswachtershuisjes.
Ik had er allemaal geen weet van. Na de geslaagde zwemproef was ik euforisch. Vanaf dat moment was de kanaal van mij en algauw deed ik de geoefende zwemmers, die van de brommers en de meisjes, na door ook schepen aan te klampen.

Het boek is te verkrijgen bij boekhandel Mieke Wijgergangs of via de schrijver zelf: akker20@planet.nl.

Bert van den Akker

Foto's:


0