Eigenlijk is het heel vreemd. Dat Geertjan Alkema uiteindelijk lijstenmaker werd, was nogal toevallig. Maar toen hij het tien jaar geleden eenmaal werd, gingen hij en zijn vrouw Janneke er ook vol voor. En met succes. Alkema won drie jaar achter elkaar een eerste prijs bij de Nationale Lijstenmakerswedstrijd van branchevereniging Art-Frame. Een heel gelukkige keuze dus? “Nee, niet per se. Want als we iets doen, dan doen we het altijd ook graag goed”, zeggen de twee.
Ze hebben er dinsdagmiddag de haard er maar voor aangemaakt. Even lunchen, dat moet toch in sfeer gebeuren. Als de door ’t Stamhuijs geleverde met kaas en vlees belegde broodjes op tafel staan, begint Geertjan te vertellen. Van oorsprong was hij verloskundige in Schijndel. Maar helemaal gelukkig was hij daar niet meer mee. “Ik zocht iets meer creatiefs dat ik thuis kon doen”, vertelt hij. Toevallig raakte hij in gesprek met kunstenaar Twan van de Vorstenbosch uit Wijbosch. Die kwam met een suggestie: “Word lijstenmaker!”
Het idee bleef hangen, het paar ging zich er serieus in verdiepen. En besloot de stap te wagen. Opleidingen volgden. Vooral Jan van der Zwaan uit Deurne bracht ze de kneepjes van het vak bij. Daarnaast volgden ze de vakliteratuur. Zo’n tien jaar geleden voelde het paar zich goed genoeg om de eigen lijstenmakerij aan de Bunderstraat 66 te openen.
“Een lijst kan heel veel doen”, weet Janneke. Door bijvoorbeeld een kleur uit het schilderij in de lijst te gebruiken, kun je die kleur er extra uitlichten. In de winkel hangt hetzelfde schilderij vier keer in een andere lijst. “Sommige mensen hebben niet meteen in de gaten dat het hetzelfde werk is”, glimlacht Geertjan. Geen wonder, de stukken krijgen er echt een andere uitstraling van. “Een lijst kan een kunstwerk versterken. Maar het moet nooit andersom zijn, dat je een lijst hebt met een kunstwerk dat er ook nog in hangt.”
Nederlandse lijstenmakers, bij elkaar zo’n 1000 adressen, mogen aan de Nationale Lijstenmakerswedstrijd meedoen. In de praktijk zijn het er meestal zo’n veertig. Sommigen schrijven zich altijd in, anderen maar af en toe. Janneke en Geertjan besloten in 2014 voor het eerst mee te doen. “Het thema was ‘geboorte’. Als ik met mijn verleden nu niet in zou schrijven, wanneer dan wel?”, vraagt Geertjan zich hardop af.
Deelnemers moeten twee werken insturen. Bij de verplichte opdracht maken alle lijstenmakers een kader rond hetzelfde kunstwerk. Die inzending was dit jaar goed voor de eerste prijs van de vakjury. Geertjan had als het ware drie gekleurde lijsten gecombineerd en in elkaar verwerkt. Daarnaast is er een vrije opdracht, die driedimensionaal moet zijn. Alkema won bij zijn eerste deelname de eerste prijs van de vakjury met een ingelijst kuiken en twee eieren. Een jaar later bleek een 3D ingelijste nautische passer goed voor de hoogste positie.
Het klinkt bizar om een kuiken in te lijsten. Maar volgens Geertjan kun je in de praktijk bijna alles wel een mooi kader geven. Opdrachten die maar weinig collega’s aan zouden nemen, ziet hij als een uitdaging. Zo is hij momenteel bezig met het inlijsten van een bruidsjurk. Ook een brandweerhelm heeft hij al eens van een lijst voorzien. “Alleen bloemen zijn minder geschikt. Vroeg of laat gaat dat altijd fout en komen er beestjes in of vallen ze uit elkaar”, heeft hij van collega’s geleerd.
Overigens doet Geertjan veel meer dan alleen dit soort werk. Ook voor het eenvoudig inlijsten van een foto van oma of een kleinkind in een simpel kadertje voor een schappelijk budget kun je bij Alkema terecht. Met een goed advies bovendien. “Het is wel eens gebeurd dat er iemand binnen liep die een donkere houten lijst om een werk wilde. Ik liet hem zien wat er allemaal mogelijk is en hij ging met een vrolijke veelkleurige lijst naar buiten. Met een glimlach. En dat geeft een goed gevoel”, vindt Alkema.
Natuurlijk blijft er altijd nog iets te wensen over. “We willen nog een keer overall eerste worden en de titel ‘Lijstenmaker van het Jaar’ krijgen. Dan moet je gemiddeld het hoogst door de jury worden gewaardeerd, dus met beide inzendingen goed scoren”, weten de twee.
Bovendien is Alkema uitgenodigd om mee te doen aan een lijstenmakerswedstrijd in Engeland. “Daar hebben ze echt een andere smaak dan hier”, weten de twee. Of het vakmanschap van Alkema daar bij past, is de vraag. “Het kan twee kanten op werken. Of ze vinden het niks, of ze zien dat er ook een andere aanpak mogelijk is.”
‘Een lijst kan een kunstwerk versterken’
Foto's:
