De Groote Schonmaak
Vruger.. In het voorjaar, had je de groote schonmaak in huis. Heel het huis moest schoon, van boven tot onder. Op de zolder werd begonnen… Daarna werde de bedden gelucht. Het matras… En de lakens en dekens het liefst op de blèèk. Dat is uitleggen op het gras in de zon en als het kan met een licht briesje eroverheen. En met de ragersbol werden de spinneweppe van de hoge plafonds en uit de hoeken gehaald. En daarna werd alles met Sunlicht Zeep en Driehoek Grune Zeep aangepakt totdat het kraak- en kraakhelder was.
Ook op de boerderij diende, met de lente, de groote schonmaak zich aan. Ook de koeienstal kreeg zijn beurt. Bij de boerderijen van toen had je het voor- en het achterhuis. Je ging altijd achterom, dus via de stal, naar binnen. En die stal stond in de winter vol met koeien. Op stal was ook vaak de geut en de pomp, en …. het was er altijd donker. Waarom? Het zal wel zuinigheid zijn geweest.
En daar tussen die stalrepe daar stonden ze dan. Een hele rij van die herkauwende dames… met de kop gericht naar de keuken en de kont naar de groep (een sleuf waar de stront in viel). Je hoorde vaak ergens onder een koe.. de boer melken, met de hand…je hoorde de melk met een straal in de emmer neerkomen.
Op stal rook je de boerderij… het hooi in combinatie met de mest.. maar het hooi overheerste. Minder was het ingekuilde voer… Dat rook je thuis nog.. De damp van de beesten, het was er altijd een beetje weeïg… Je hoorde het rammelen van de ijzeren kettingen, je zag de zwiepende staarten, opgebonden met een stroitouwke.. In die schemer kon dat schouwspel best indrukwekkend zijn. O ja… in de deur van de keuken naar de stal, zat ook bijna altijd een heel klein raampje waar de boer zijn vee kon zien op stal.
En dan was het lente… De koeien gingen naar buiten, de wei in… dat was toen gewoon normaal, nu is het bijna wereldnieuws. En de boerinnen begonnen aan de grote schoonmaak van de stal… Eerst werd hij door de mannen natuurlijk uitgemest… En daarna werd alles werd gepoetst… van vloer tot aan plafond… de geut, de zolder, de stalrepe, de voeierbak en de groep… En wanneer alles schoon was gingen ze witte met de witkwast dat het een lieve lust was. Hier en daar in combinatie met bruine of groene verf waar nodig, en dan was alles klaar. Klaar voor de zomeropslag. In mei werden er voor een communiefeest of trouwfeest slingers opgehangen en de feesttafels uitgezet.
Niks feestzaal… Gewoon thuis… op stal. “Der waar plots zat, en ze haan alted schik”.
Foto's:
